آشنایی با گهواره چوبی ( گافره ) در شال
مادران تات لالایی را به این دلیل می خوانند که ناله کودک بند بیاید و کودک آرام شود و در گهواره چوبی بخوابد و سپس مادر بتواند کارهای سخت زندگی روستایی را انجام دهد . مردان و زنان روستای شال اغلب بچه ها را در گهواره چوبی(گافره ) می خواباندند
گهواره چوبی ( گافره )
هر گهواره چوبی علاوه بر طراحی مناسب شامل وسایل و تجهیزاتی نظیر موارد زیر بود.
1- تنه مستطیلی شکل که ازآن جهت خواباندن نوزاد استفاده می شد
2- دستگیره گهواره :شامل چهار تیکه تخته سه لایی با قطر تقریبا 10 سانتیمتر که به صورت کمان قالبگیری شده و دو به دو روبه روی هم قرار می گرفت و یک سر آن بر روی کنج تنه مسطیلی شکل و سر دیگر آن برای مهار کردن چوب بلندی که در وسط گاهواره وجود داشت قرار می گرفت.
3-پارچه قنداق: شامل پارچه پهن که با کمک طناب پارچه ای کوچک که به دور سینه و دور دو پای کودک بسته می شد این عمل موجب می شد که نوزاد از جای خود تکان نخورد و موجب صاف قرار گرفتن پای نوزاد می شد
4- پارچه پهنی که برای بستن نوزاد بر روی گاهواره استفاده می شد
5-کوزه گلی و یا فلزی(جنس روی) به نام آفقانه جهت جمع آوری ادرار
6-ادبچه عبارت از لوله ای پلاستیکی جهت مسیر دادن به ادرار بچه از مجرای تناسلی به سمت کوزه گلی و یا فلزی.
7-تجهیزات نمایشی و رنگی و یا سر و صدا دار نظیر مهره های رنگی، عروسک های پارچه ای(گِشَه) و جغجغه و غیره تا توجه کودک را جلب نماید و پس از مدتی خسته شده و به خواب خوش فرو رود.
تکان دادن گهواره ها را اغلب مادر بزرگ ها و یا بچه ها که کارشان از بقیه کمتر بود بر عهده داشتند . این کار همراه با خواندن ترانه ها و لالایی هایی همراه بود که برخی اوقات فی البداهه سروده شده و اجرا می گردید و بسیار شنیدنی بودند.
نَنو
در جای خارج از خانه دو طناب را به طور مماس با هم به دو درخت و یا پایه محکم می بستند و با کمک چادر و یا چادر شب و یا هر پارچه محکم دیگر دو طناب را با فاصله 40 الی 50 سانت روکش می کردند . از این وسیله برای خواباندن نوزاد خود استفاده می کردند برای سهولت در تکان دادن نوزاد از یک طناب دراز استفاده می کردند و خود سرگرم کارهای دیگر می شدند .
در قدیم اگر کسی بچه دار نمی شد گهواره ای کوچک که توسط نجار محل ساخته شده را خریداری می کردند و همراه با دعاها و نذورات راهی امامزاده ها و یا بقاع متبرکه شده و گهواره کوچک را به ضریح و یا صندوقخانه با کمک پارچه سبز رنگ گره می زدند تا شاید نذر آنان روا شود.
نسیم شال...
ما را در سایت نسیم شال دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : avaykhaka بازدید : 157 تاريخ : پنجشنبه 5 خرداد 1401 ساعت: 22:05